Στο παρόν άρθρο θα μιλήσουμε για τη γνωστή σε όλους πια χρήση του υαλουρονικού οξέος στην κοσμητική δερματολογία.
Το υαλουρονικό οξύ είναι μια χημική ουσία που υπάρχει στον ανθρώπινο οργανισμό. Είναι ένα συστατικό του συνδετικού ιστού και έχει την ιδιότητα να κατακρατά νερό. Ο συνδυασμός κολλαγόνου, ελαστίνης και υαλουρονικού οξέος δίνει στο δέρμα μας όγκο και ελαστικότητα.
Στην κοσμητική δερματολογία αποτελεί το υαλουρονικό οξύ βασικό συστατικό των υλικών που χρησιμοποιούνται για να προσδώσουν όγκο, είτε για να τονιστεί μια περιοχή που υστερεί είτε για να αναπληρωθεί ο όγκος που φυσιολογικά υποχωρεί κατά τη διαδικασία της γήρανσης. Για αυτό και αυτά τα υλικά ονομάζονται “υλικά πλήρωσης” ή στα αγγλικά “fillers”.
[Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι η πλήρωση όγκου δεν είναι η μοναδική χρήση υαλουρονικού οξέος. Το υαλουρονικό οξύ, σε άλλη ωστόσο μορφή, χρησιμοποιείται και ως υλικό μεσοθεραπείας, για βαθιά ενυδάτωση και βελτίωση της ποιότητας του δέρματος καθώς και ως συστατικό καλλυντικών.]
Οι περιοχές στις οποίες ενδείκνυται η χρήση υλικών υαλουρονικού οξέος είναι συνήθως τα κατώτερα 2/3 του προσώπου, χωρίς ωστόσο να αποκλείεται έγχυση και σε άλλα σημεία του προσώπου ή του σώματος. Η έγχυση γίνεται κάτω από το δέρμα με ένεση.
Με απλά λόγια, αυτό που εννοούμε όταν λέμε “υαλουρονικό οξύ” είναι ένα παχύρευστο υλικό (μπορούμε να το φανταστούμε σαν διάφανο gel) που μας δίνει τη δυνατότητα να ανασηκώνουμε το υπερκείμενο δέρμα. Μερικά παραδείγματα χρήσης τέτοιου υλικού είναι το γέμισμα πτυχών και ρυτίδων (συνήθως ρινοπαρειακές αύλακες και ρυτίδες λύπης) , ο τονισμός αδύναμων σημείων (π.χ. χείλη, ζυγωματικά, πηγούνι, κάτω από τα μάτια), η ανάταση σημείων που χαλάρωσαν με τον χρόνο (π.χ. μάγουλα, κρόταφοι), ο σχηματισμός γραμμών και γωνιών του προσώπου κ.α.
Πρόκειται για βιοδιασπώμενο και όχι μόνιμο υλικό, που σημαίνει ότι με την πάροδο του χρόνου αποδομείται από τον ίδιο μας τον οργανισμό. Η δράση του διαρκεί περίπου 9 έως 12 μήνες μετά την έγχυση.
Αν και έχουν χρησιμοποιηθεί διάφορες ουσίες ως υλικά πλήρωσης, τα υλικά υαλουρονικού οξέος επικράτησαν για τρεις λόγους:
- Δεν απαιτείται να γίνει κάποιο αλλεργολογικό τεστ πριν την έγχυση.
- Έχουν μεγαλύτερη διάρκεια σε σχέση με άλλα βιοδιασπώμενα υλικά.
- Υπάρχει αντίδοτο (υαλουρονιδάση) σε περίπτωση που κριθεί η απομάκρυνση του υλικού μετά την έγχυση αναγκαία.
Στην αγορά είναι διαθέσιμοι διαφορετικοί τύποι υλικών υαλουρονικού οξέος. H διαφορά τους έγκειται πρακτικά στο πόσο πυκνό και κατ΄επέκταση πόσο σκληρό είναι το κάθε υλικό. Ανάλογα με τη θέση και το βάθος έγχυσης, την ποιότητα του δέρματος, την ηλικία και το φύλο του ασθενούς επιλέγεται το κατάλληλο υλικό.
Η θεραπεία με υλικά υαλουρονικού οξέος είναι γενικά ασφαλής, ειδικότερα όταν εφαρμόζεται από έμπειρο γιατρό, για τις σωστές ενδείξεις, με ποιοτικά υλικά και με όλα τα μέτρα αντισηψίας. Ανεπιθύμητα συμβάντα βλέπουμε εξαιρετικά σπάνια και αν εμφανιστούν είναι πλήρως αναστρέψιμα. Αυτά είναι κυρίως αιμάτωμα ή λοίμωξη στα σημεία των ενέσεων ή (πολύ σπανιότερα) εμφάνιση οζιδίων κάτω από το δέρμα στα σημεία έγχυσης του υλικού.
Για ελάττωση του πόνου, μιας και μιλάμε για ενέσιμη θεραπεία, εφαρμόζεται αναισθητική κρέμα περίπου μισή ώρα πριν την έγχυση. Σε γενικές γραμμές η θεραπεία είναι καλά ανεκτή από το σύνολο των ασθενών.
Ας περάσουμε τώρα σε μερικά παραδείγματα ασθενών από το ιατρείο μας.
Στις παρακάτω φωτογραφίες βλέπουμε τη βελτίωση στις ρινοπαρειακές αύλακες. Οι φωτογραφίες αριστερά απεικονίζουν την κατάσταση πριν και εκείνες δεξιά 14 μέρες μετά την έγχυση. Η βελτίωση της εξωτερικής εικόνας είναι εμφανής χωρίς ωστόσο το αποτέλεσμα να κρίνεται υπερβολικό ή μη φυσιολογικό, όπως ακριβώς ζήτησε η συγκεκριμένη ασθενής.
(Με κλικ στις εικόνες μπορείτε να τις δείτε καλύτερα)
Παρακάτω βλέπουμε ένα περιστατικό με ήπιες και δύο περιστατικά με έντονες ρυτίδες λύπης καθώς και το αποτέλεσμα μετά από την έγχυση υαλουρονικού οξέος.
(Με κλικ στις εικόνες μπορείτε να τις δείτε καλύτερα).
Στη συνέχεια βλέπουμε την αύξηση του όγκου του άνω και κάτω χείλους γυναίκας 30 ετών μετά από έγχυση υαλουρονικού οξέος. Η πάνω φωτογραφία απεικονίζει τα χείλη πριν ενώ η κάτω 25 μέρες μετά την έγχυση. Αξίζει να σημειωθεί, ότι η ήπια ασσυμετρία του άνω χείλους έχει, μετά την έγχυση, διορθωθεί σχεδόν πλήρως.
(Με κλικ στην εικόνα μπορείτε να την δείτε καλύτερα).
Ακολουθεί η βελτίωση των ρυτίδων πάνω από το άνω χείλος (ρυτίδες καπνιστού) σε γυναίκα 55 ετών μετά από έγχυση υαλουρονικού οξέος. Η πάνω φωτογραφία απεικονίζει την κατάσταση του δέρματος πριν ενώ η κάτω 14 μέρες μετά την έγχυση. Σπανιότερα και συνήθως σε νεότερους ασθενείς γίνεται βελτίωση των ρυτίδων καπνιστού με τη χρήση βοτουλινικής τοξίνης (δείτε εδώ).
(Με κλικ στην εικόνα μπορείτε να την δείτε καλύτερα).
Μία επίσης σημαντική περιοχή που μπορούμε να βελτιώσουμε με το υαλουρονικό οξύ είναι αυτή κάτω από τα μάτια (tear trough, αύλακα των δακρύων). Με την πάροδο του χρόνου παρατηρείται σε αρκετούς ασθενείς απώλεια όγκου στη συγκεκριμένη περιοχή, με αποτέλεσμα ένα συνεχως κουρασμένο βλέμμα καθώς και έντονη σκίαση κάτω από τα μάτια. Εδώ βλέπουμε ένα περιστατικό του ιατρείου μας και το πως διαμορφώθηκε 7 μέρες μετά την έγχυση υαλουρονικού οξέος.
(Με κλικ στην εικόνα μπορείτε να την δείτε καλύτερα).
Πηγές: Injectable Fillers in Aesthetic Medicine, 2η έκδοση, 2014, συγγρ.: Mauricio de Maio, Berthold Rzany, εκδόσεις: Springer
Injections in Aesthetic Medicine, Atlas of Full-face and Full-body Treatment, 2014, συγγρ.: Mario Goisis, εκδόσεις: Springer
Επiμέλεια: Δρ. Χριστόφορος Τρυπάκης, MD, PhD
Ο Δρ. Χ. Τρυπάκης είναι κάτοχος του πιστοποιητικού “Εφαρμογές Κοσμητικής Δερματολογίας” της Γερμανικής Δερματολογικής Ακαδημίας (DDA)
Deutsch